9. TEKSTY ŹRÓDŁOWE – GRECKIE
W prezentowanym zestawieniu oryginalny tekst grecki podaję w dwóch wersjach: jedną z interpunkcją, drugą bez. Tekst obu wersji jest identyczny, choć oznaczyłem je skrótami znanych wydań krytycznych.
TEKST GRECKI:
- The Greek New Testament, Fourth Revised Edition, edited by Barbara Aland, Kurt Aland, Johannes Karavidopoulos, Carlo M. Martini and Bruce M. Metzger in cooperation with the Institute for New Testament Textual Research, Münster/Westphalia, wyd. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 4 popr.1994;
- Novum Testamentum Graece post Eberhard et Erwin Nestle editione vicesima septima revisa communiter ediderunt Barbara et Kurt Aland, Johannes Karavidopoulos, Carlo M. Martini, Bruce M. Metzger wyd. Deutsche Bibelgesellschaft, Stuttgart 26, 271993;
aparat krytyczny. Wydawcy dla poszczególnych wariantów przyporządkowali tzw. świadkom tekstu stopnie względnej pewności. Jest to czterostopniowa skala liter: od A do D, gdzie:
- A – oznacza, że wariant przyjęty w tekście jest praktycznie pewny;
- B – oznacza, że jest niewielki stopień niepewności;
- C – wskazuje na znaczny stopień wątpliwości, wariant dyskusyjny;
- D – wskazuje, że przyjęty tekst jest wysoce wątpliwy.
26
W oddzielnym "piętrze" aparatu krytycznego umieszczono warianty interpunkcji dla najważniejszych innych edycji krytycznych oraz kilku współczesnych przekładów angielskich, francuskich itp. mających znaczenie w interpretacji tekstu zaś na samym dole podano odnośniki do zwrotów paralelnych i aluzji ze ST i NT.
Obecnie The Greek New Testament (wydanie V) pełni funkcję współczesnego "textus receptus" tj. tekstu powszechnie przyjętego za standardowy wzorzec dla tłumaczy. W moim zestawieniu GNT przyjąłem tekst grecki (z IV wydania) bez znaków diakrytycznych.
W aparacie krytycznym
edycji z 1993 r. omówiono 142727
wariantów tekstowych, które wydawca uznał za godne uwagi. Podział na kategorie A, B, C, D i ich zestawienie pokazuje następująca tabelka.
Oznaczenie: GNT.
2. Novum Testamentum Graece post Eberhard et Erwin Nestle. Jest to przejęta i zrewidowana przez zespół prof. Kurta Alanda wersja bardzo popularnego u schyłku XIX oraz w XX w. krytycznego wydania Nowego Testamentu Eberharda i Erwina Nestle. Wydanie 27 co do treści nie różni się praktycznie od IV wydania Alanda i znane jest pod nazwą: Nestle-Aland.
Edycja ma bogatszy aparat krytyczny
, często dokładniej, bardziej wyczerpująco ukazuje lekcje, których nie podaje aparat dzieła GNT. Zwrócić należy jednak uwagę na dość skomplikowany system oznaczeń, opisujący warianty. Przeznaczona raczej dla tych, którzy chcą głębiej wniknąć w zagadnienia krytyki tekstu.
Obecnie mamy już wydanie 28 (patrz: Deutsche Bibelgesellschaft wraz z tekstem: NA-28 lub NA-28) oraz przykładowa strona
aparatu krytycznego
– fragment listu św. Judy. Historię edycji Nestle'go warto prześledzić czytając artykuł na Wikipedi: Novum Testamentum Graece.
W moim zestawieniu tekst grecki (z 27 wydania) podałem ze znakami diakrytycznymi. Oznaczenie: NA.
Na następnej stronie zamieściłem wykaz polskich tekstów źródłowych a w sekcji Krytyka tekstu zestaw linków do dalszych informacji z zakresu krytyki tekstu.
- 26) W wydaniu IV są trochę inne "definicje" stopni pewności:
UBS1-3 Degree UBS4 virtually certain – praktycznie pewny {A} certain – pewny some degree of doubt – o nieznacznym stopniu wątpliwości {B} almost certain – prawie pewny considerable degree of doubt – o poważnym stopniu wątpliwości {C} not completely certain/uncertain – niezupełnie pewny/niepewny very high degree of doubt – o bardzo wysokim stopniu wątpliwości {D} very uncertain – bardzo niepewny - 27) W Międzynarodowym Komentarzu do Pisma Świętego, wydawnictwa Księży Werbistów "Verbinum", Warszawa 2000, na str. 177 w artykule Johna Karavidopoulosa prawdopodobnie wkradł się błąd, bowiem podają tam liczbę 1438 wariantów, a tymczasem jest ich o 11 mniej. Dokładniej rzecz ujmując 1427 miejsc opatrzono stopniami względnej pewności oraz 2 miejsca bez kodów literowych.